Адæймаг йæхи куы базоны, царды ад куы банкъары, дунемæ йæ цæсты дзаг куы акæсы, уæд æм сæвзæры бирæ ног хъуыдытæ. (СИ. 1969, 82.)
Сафирæт йæ цæсты дзагæй бакаст Æхсармæ. (Санаты У. Тугвæндаг.)
Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
ГУЦЪА ДЗАГ УЫН — Искæмæ мæсты уæвын … Фразеологический словарь иронского диалекта
НАРТÆ — Нарты кадджыты сæйраг архайджытæ, хъæбатыр, зондджын, зонынджын æмæ æгъдауджын адæмы хатт. Ирон адæм сæ хонынц сæ таурæгъон фыдæлтæ. Хуыцау сæ сфæлдыста уæйгуыты фæстæ. Иу кадæг нын Нарты равзæрды тыххæй афтæ дзуры: – Хуыцау дунейы куы сфæлдыста … Словарь по этнографии и мифологии осетин
САТАНА — Уæларвон Уастырджи æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæйы (Сасанайы) чызг. Райгуырд зæппадзы Уырызмæг æмæ Хæмыцы мард мадæй. Уастырджийы зæрдæмæ Дзерассæ афтæ тынг цыд, æмæ удæгасæй йæ къухы куы нæ бафтыд, уæд æм мардæй зæппадзмæ бацыд. «Нымæтын ехсæй… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АНИГОЛ — Мыдыбындзыты бардуаг. Ирон адæмы фыдæлтæ мыды куыст рагæй кæй кодтой, уый бæрæг у Нарты кадджытæй. Нартæ йæ кæнынц ронгыл, æмæ афтæмæй у æнцондæр нуазæн, хæрзаддæр. Кадджыты арæх æмбæлæм æртæ мыдамæстыл («Батрадз Уырызмæджы куыд фервæзын кодта»,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БЕДУХА — Нарты Сосланы ус. Хызы фырт Челæхсæртæджы чызг. Сослан æй куырдта, фæлæ йын æй йæ фыд нæ лæвæрдта, уæд ын æй уый Алæгаты стыр куывды сæ быцæу, чи хуыздæр акафдзæнис, зæгъгæ, уым амбылдта. Хызы фырт мæстæй дзагæй фестади, абадтис йæ бæхыл æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЦÆМÆЗ — Нарты Ацæйы кæстæр фырт. Алæгатæй. Кадæг «Ацæмæз æмæ Насран æлдар» зæгъы: «Ацæтæй мыггаг нал уыдис – Ацæ йæхæдæг зæронд баци, йæ фырт Ацæмæз та ма дзидзидай уыдис». Ахæм уавæры æрæййæфта зæронд Ацæйы йæ хæрæфырт Насран æлдары усы скъæфты рæстæг,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЛÆППУЙЫ ХÆДЗАРЫ — см. ЛÆППУЙЫ ХÆДЗАРЫ – перевод Чындзхæсджытæ заргæ, фæндырдзæгъдгæ æрхæццæ сты лæппуйы хæдзармæ. Иууылдæр сты хъæлдзæг, зæрдæрухс, цинæйдзаг. Чындзæхсæвы фынг у йæ цыреныл. Хистæрæй, кæстæрæй адæм иууылдæр æнхъæлмæ кæсынц Чындзхæсджыты æрбацыдмæ.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХÆМЫЦ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт, Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд Уырызмæджы фаззон, æндонриу Батрадзы фыд, Быценты сиахс. Болатрихи Хæмыцы тыххæй Нигер афтæ фыссы: «Уырызмæджы кæстæр æфсымæр, кæстæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
РЕКОМЫ БÆРÆГБОН — см. РЕКОМЫ БÆРÆГБОН – перевод Реком у Ирыстоны зындгонддæр бæрæгбонтæй иу, ахæссы æнæхъæн къуыри (кæс РЕКОМ). Раздæр Рекомы кувæндонмæ адæм цыдысты Ирыстоны алы хъæутæй, уæлдай тынгдæр ыл сæхи фæдзæхстой Уæлладжыргомы цæрджытæ. Йæ бæрæгбон раздæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
